Του Τάσου Κανταρά
Την Τρίτη 15/7 ο Διευθύνων Σύμβουλος της Ε.Β.Ζ κ. Λάμπρος Χαραλάμπους, κατ εντολή της μνημονιακής συγκυβέρνησης, η οποία με τη σειρά της ακολουθεί κατά γράμμα τις εντολές της τρόϊκας και τις δεσμεύσεις της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής, πρότεινε στο Δ.Σ της εταιρείας, και τελικά αποφασίσθηκε, να κλείσουν άλλα δύο σημαντικά εργοστάσια, αυτά των Σερρών και της Ορεστιάδας.
Η απόφαση της Διοίκησης της Ελληνικής Βιομηχανίας Ζάχαρης να προχωρήσει άμεσα σε αναστολή - κλείσιμο της λειτουργίας των δύο κρίσιμων εργοστασίων της και να λειτουργεί μόνο το εργοστάσιο στο Πλατύ Ημαθίας, δεν ήρθε ως κεραυνός εν αιθρία. Αποτελεί συνέχεια της πορείας που έχει χαραχθεί από την ΕΕ, είχε τη σύμφωνη γνώμη των ελληνικών κυβερνήσεων διαχρονικά, και επηρεάζεται από το πλαίσιο των ρυθμίσεων σε επίπεδο ευρωπαϊκής και παγκόσμιας αγοράς.
Η Διοίκηση της Ε.Β.Ζ και ο κ. Σταϊκούρας για να υλοποιήσουν το εθνικό αντιαγροτικό έγκλημα, επικαλέστηκαν την οικονομοτεχνική μελέτη - σχέδιο αναδιάρθρωσης που συνέταξε η ιδιωτική εταιρεία «Kantor», μελέτη «φάντασμα», την οποία αρνήθηκαν να δώσουν ακόμη και στην αντιπροσωπεία του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης!
Η υπόθεση της ΕΒΖ και της ζάχαρης είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα της πολιτικής που ακολουθείται συνολικά στον πρωτογενή τομέα και στο σύνολο των παραγόμενων προϊόντων της πατρίδας μας, με αποκορύφωμα το αρνητικό αγροτικό ισοζύγιο (4 δις). Είναι ο παραλογισμός του μειονεκτικού κλιματολογικά Βορρά, που εισάγει φθηνά τρόφιμα, εξάγει βιομηχανικά προϊόντα και καθίσταται πλεονασματικός. Και του πλεονεκτικού κλιματολογικά Νότου, που ενώ έπρεπε να εξάγει, εισάγει τρόφιμα, που η βιομηχανική του παραγωγή έχει συρικνωθεί και γίνεται ελλειμματικός!
Θα καταλάβουμε καλύτερα το πρόβλημα αν κάνουμε μια συνολική ιστορική αναδρομή στον πολύπαθο χώρο της ΕΒΖ.
Ποια είναι η ΕΒΖ; Η ΕΒΖ που «γεννήθηκε» το 1960, αποτελούσε την μεγαλύτερη εθνική αγροτική βιομηχανία και μέχρι το 2006, που θεωρείται έτος σταθμός για την πορεία της, συγκαταλεγόταν στις μεγαλύτερες βιομηχανίες ζάχαρης της Ευρώπης. Λειτουργούσε πέντε εργοστάσια σε Λάρισα, Ξάνθη, Πλατύ Ημαθίας, Σέρρες και Ορεστιάδα, με δυνατότητα παραγωγής 350.000 τόνων ζάχαρης το χρόνο. Απασχολούσε χιλιάδες εργαζόμενους, μόνιμους και εποχιακούς και έδινε δουλειά σε πολλούς εμμέσως εξαρτημένους. Περισσότεροι από 20.000 καλλιεργητές εξασφάλιζαν εισόδημα από την τευτλοκαλλιέργεια. Η μεταποίηση κάλυπτε τις ανάγκες της χώρας σε ζάχαρη, που υπολογίζονται σε 320.000 τόνους το χρόνο. Σήμερα, στο «σωτήριο» έτος 2014, η χώρα παράγει το 10% των αναγκών της!
Πως φτάσαμε ως εδώ;
Το Νοέμβρη του 2006 η ΕΒΖ εντάσσεται σε καθεστώς αναδιάρθρωσης, στο πλαίσιο της Κοινής Οργάνωσης Αγοράς Ζάχαρης που αποφασίζει η Ε.Ε. Ουσιαστικός στόχος της αναδιάρθρωσης, η εγκατάλειψη της παραγωγής από τις «μη ανταγωνιστικές» χώρες. Η φθηνή εισαγόμενη ζάχαρη από τρίτες χώρες (500000 τόνοι), βάσει συμφωνιών των κυρίαρχων της ΕΕ και επ΄ ωφελεία των εξαγωγών βιομηχανικών προϊόντων τους (βλέπε Γερμανία) προς τις τρίτες χώρες, έχει ως συνέπεια την εξολόθρευση των «μη ανταγωνιστικών χωρών» (βλέπε Ελλάδα) και την κατάληψη μεγάλου μέρους του κενού εσωτερικής παραγωγής, που αφήνουν οι χώρες –θύματα (Ελλάδα), από τις πιο ισχυρές της ΕΕ. Εξάλλου μια σειρά άλλα μέτρα της Κομισιόν εξυπηρετούσαν αυτούς τους στόχους.
Έτσι η χώρα μας το 2006 αποποιείται κατά 50% την εθνική ποσόστωση και τα εργοστάσια Λάρισας και Ξάνθης κλείνουν, με υποσχέσεις πως θα μετατραπούν δήθεν, σε εργοστάσια παραγωγής βιοενέργειας. Αποτέλεσμα; άνθρακες ο θησαυρός, και άσκοπη επιβάρυνση των οικονομικών της Ε.Β.Ζ.
Παράλληλα η συμπίεση της εγγυημένης ελάχιστης τιμής παραγωγού έως και 40%, βασικός στόχος της ΚΟΑ ζάχαρης, κάνει ασύμφορη την καλλιέργεια τεύτλων και οδηγεί αναγκαστικά τους αγρότες σε πιο συμφέρουσες καλλιέργειες, με συνέπεια την αδυναμία της χώρας να καλύψει την εθνική υποχρέωση- ποσόστωση των 158.000 τόνων και έτσι αναγκάζεται να προμηθεύεται ζάχαρη φασόν από Γαλλία, Γερμανία κ.α. Η ζάχαρη αυτή οδηγείται στο συσκευαστήριο του απαξιωμένου εργοστασίου της Λάρισας και από εκεί στην αγορά. Ιδιαίτερο χτύπημα για τους καλλιεργητές αποτέλεσε και η κατάργηση του ποιοτικού παρακρατήματος, με την ανεκπλήρωτη μάλιστα μέχρι σήμερα υπόσχεση αντικατάστασής του, από τις ενισχύσεις του Συστήματος Ολοκληρωμένης Διαχείρισης. Ζήτημα που δεν φαίνεται να θέτει η κυβέρνηση, ούτε στις συζητήσεις της νέας ΚΑΠ(2014-2020). Προφανώς έχοντας αποδεχθεί τα τετελεσμένα για την τευτλοκαλλειέργεια της χώρας.
Το ξεπούλημα της ΑΤΕ στην Τράπεζα Πειραιώς, σφίγγει περισσότερο τη θηλιά στο λαιμό της ΕΒΖ. Οι τρείς άγονοι μέχρι τώρα διαγωνισμοί για την ιδιωτικοποίηση της επιχείρησης, στοχεύουν στην εκμετάλλευση της μέχρι στιγμής εθνικής ποσόστωσης των 158.000 τόνων της χώρας, των υποδομών και των οικοπέδων, που λόγω και της γενικότερης απαξίωσης του παραγωγικού τοπίου από τις εγκληματικές κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και της Ν.Δ, οδηγούνται σε εκποίηση χωρίς αντίτιμο. Σ αυτήν τη λογική κινήθηκε και η πρόταση κάποιων «άγνωστων» επιχειρηματιών, μέσω του Επιμελητηρίου Σερρών.
Όμως το πιο κρίσιμο στοιχείο, που «έσπρωξε» στην απόφαση της 15/7/2014, είναι οι άτεγκτες μνημονιακές δεσμεύσεις, που έχουν να κάνουν με την κάλυψη του δημοσιονομικού κενού και την εξυπηρέτηση του εξωτερικού δημόσιου χρέους. Προτεραιότητα βασική των δανειστών κατεχόντων της χώρας. Με βάση τη λογική αυτή, το έλλειμμα της ΕΒΖ, δημιούργημα των εγκληματικών κυβερνήσεων του δικομματισμού, πρέπει να καλυφθεί πάραυτα! Χωρίς περιττές συζητήσεις περί ισοδύναμων κλπ. Με τη μετακύλισή του ουσιαστικά στις πλάτες των εργαζομένων, των αγροτών, της πληττόμενης κοινωνίας.
Το εξωφρενικό και τραγικό επιχείρημα της διοίκησης της ΕΒΖ, για το κλείσιμο των εργοστασίων της, είναι η αύξηση του κόστους παραγωγής, που εκτινάσσεται εξαιτίας του περιορισμού των καλλιεργήσιμων στρεμμάτων και της αντίστοιχης μικρής ποσότητας που παράγεται. Επικαλείται δηλαδή ως πρόβλημα, το αποτέλεσμα των διαχρονικών στοχευόμενων πολιτικών των ελληνικών κυβερνήσεων, οι οποίες υπερθεμάτιζαν και υλοποιούσαν κατευθύνσεις της ΚΟΑ Ζάχαρης!
Αντί λοιπόν να επιχειρείται η ανάπτυξη των υπαρχόντων εργοστασίων και η ενίσχυση της τευτλοκαλλιέργειας, ενόψει μάλιστα και του 2017, οπότε θα καταργηθούν οι ποσοστώσεις της ζάχαρης στην ΕΕ, η κυβέρνηση κλείνει τα εργοστάσια της ΕΒΖ, χωρίς καμιά αντίδραση. Μια κυβέρνηση μαριονέτα, που δε μπορεί να υπερασπίσει στο ελάχιστο τα συμφέροντα των παραγωγών και της χώρας στη νέα ΚΑΠ.
Πολύ δε περισσότερο τώρα που μπαίνουμε σε μια θυελλώδη περίοδο πιθανά μεγαλύτερων επιπτώσεων για τους αγρότες, τους εργαζόμενους και τους καταναλωτές, από τις αποφάσεις της προωθούμενης Διατλαντικής Συμφωνίας Εμπορίου και Επενδύσεων (ΤΤΙΠ) μεταξύ ΗΠΑ και ΕΕ.
Σε κάθε περίπτωση μια κυβέρνηση της Αριστεράς αύριο, θα ακυρώσει τα μνημόνια και τις επιταγές της τρόϊκας.
* Ο Τάσος Κανταράς είναι μέλος της Πολιτικής Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ και υπεύθυνος για θέματα Αγροτικής Πολιτικής
Την Τρίτη 15/7 ο Διευθύνων Σύμβουλος της Ε.Β.Ζ κ. Λάμπρος Χαραλάμπους, κατ εντολή της μνημονιακής συγκυβέρνησης, η οποία με τη σειρά της ακολουθεί κατά γράμμα τις εντολές της τρόϊκας και τις δεσμεύσεις της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής, πρότεινε στο Δ.Σ της εταιρείας, και τελικά αποφασίσθηκε, να κλείσουν άλλα δύο σημαντικά εργοστάσια, αυτά των Σερρών και της Ορεστιάδας.
Η απόφαση της Διοίκησης της Ελληνικής Βιομηχανίας Ζάχαρης να προχωρήσει άμεσα σε αναστολή - κλείσιμο της λειτουργίας των δύο κρίσιμων εργοστασίων της και να λειτουργεί μόνο το εργοστάσιο στο Πλατύ Ημαθίας, δεν ήρθε ως κεραυνός εν αιθρία. Αποτελεί συνέχεια της πορείας που έχει χαραχθεί από την ΕΕ, είχε τη σύμφωνη γνώμη των ελληνικών κυβερνήσεων διαχρονικά, και επηρεάζεται από το πλαίσιο των ρυθμίσεων σε επίπεδο ευρωπαϊκής και παγκόσμιας αγοράς.
Η Διοίκηση της Ε.Β.Ζ και ο κ. Σταϊκούρας για να υλοποιήσουν το εθνικό αντιαγροτικό έγκλημα, επικαλέστηκαν την οικονομοτεχνική μελέτη - σχέδιο αναδιάρθρωσης που συνέταξε η ιδιωτική εταιρεία «Kantor», μελέτη «φάντασμα», την οποία αρνήθηκαν να δώσουν ακόμη και στην αντιπροσωπεία του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης!
Η υπόθεση της ΕΒΖ και της ζάχαρης είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα της πολιτικής που ακολουθείται συνολικά στον πρωτογενή τομέα και στο σύνολο των παραγόμενων προϊόντων της πατρίδας μας, με αποκορύφωμα το αρνητικό αγροτικό ισοζύγιο (4 δις). Είναι ο παραλογισμός του μειονεκτικού κλιματολογικά Βορρά, που εισάγει φθηνά τρόφιμα, εξάγει βιομηχανικά προϊόντα και καθίσταται πλεονασματικός. Και του πλεονεκτικού κλιματολογικά Νότου, που ενώ έπρεπε να εξάγει, εισάγει τρόφιμα, που η βιομηχανική του παραγωγή έχει συρικνωθεί και γίνεται ελλειμματικός!
Θα καταλάβουμε καλύτερα το πρόβλημα αν κάνουμε μια συνολική ιστορική αναδρομή στον πολύπαθο χώρο της ΕΒΖ.
Ποια είναι η ΕΒΖ; Η ΕΒΖ που «γεννήθηκε» το 1960, αποτελούσε την μεγαλύτερη εθνική αγροτική βιομηχανία και μέχρι το 2006, που θεωρείται έτος σταθμός για την πορεία της, συγκαταλεγόταν στις μεγαλύτερες βιομηχανίες ζάχαρης της Ευρώπης. Λειτουργούσε πέντε εργοστάσια σε Λάρισα, Ξάνθη, Πλατύ Ημαθίας, Σέρρες και Ορεστιάδα, με δυνατότητα παραγωγής 350.000 τόνων ζάχαρης το χρόνο. Απασχολούσε χιλιάδες εργαζόμενους, μόνιμους και εποχιακούς και έδινε δουλειά σε πολλούς εμμέσως εξαρτημένους. Περισσότεροι από 20.000 καλλιεργητές εξασφάλιζαν εισόδημα από την τευτλοκαλλιέργεια. Η μεταποίηση κάλυπτε τις ανάγκες της χώρας σε ζάχαρη, που υπολογίζονται σε 320.000 τόνους το χρόνο. Σήμερα, στο «σωτήριο» έτος 2014, η χώρα παράγει το 10% των αναγκών της!
Πως φτάσαμε ως εδώ;
Το Νοέμβρη του 2006 η ΕΒΖ εντάσσεται σε καθεστώς αναδιάρθρωσης, στο πλαίσιο της Κοινής Οργάνωσης Αγοράς Ζάχαρης που αποφασίζει η Ε.Ε. Ουσιαστικός στόχος της αναδιάρθρωσης, η εγκατάλειψη της παραγωγής από τις «μη ανταγωνιστικές» χώρες. Η φθηνή εισαγόμενη ζάχαρη από τρίτες χώρες (500000 τόνοι), βάσει συμφωνιών των κυρίαρχων της ΕΕ και επ΄ ωφελεία των εξαγωγών βιομηχανικών προϊόντων τους (βλέπε Γερμανία) προς τις τρίτες χώρες, έχει ως συνέπεια την εξολόθρευση των «μη ανταγωνιστικών χωρών» (βλέπε Ελλάδα) και την κατάληψη μεγάλου μέρους του κενού εσωτερικής παραγωγής, που αφήνουν οι χώρες –θύματα (Ελλάδα), από τις πιο ισχυρές της ΕΕ. Εξάλλου μια σειρά άλλα μέτρα της Κομισιόν εξυπηρετούσαν αυτούς τους στόχους.
Έτσι η χώρα μας το 2006 αποποιείται κατά 50% την εθνική ποσόστωση και τα εργοστάσια Λάρισας και Ξάνθης κλείνουν, με υποσχέσεις πως θα μετατραπούν δήθεν, σε εργοστάσια παραγωγής βιοενέργειας. Αποτέλεσμα; άνθρακες ο θησαυρός, και άσκοπη επιβάρυνση των οικονομικών της Ε.Β.Ζ.
Παράλληλα η συμπίεση της εγγυημένης ελάχιστης τιμής παραγωγού έως και 40%, βασικός στόχος της ΚΟΑ ζάχαρης, κάνει ασύμφορη την καλλιέργεια τεύτλων και οδηγεί αναγκαστικά τους αγρότες σε πιο συμφέρουσες καλλιέργειες, με συνέπεια την αδυναμία της χώρας να καλύψει την εθνική υποχρέωση- ποσόστωση των 158.000 τόνων και έτσι αναγκάζεται να προμηθεύεται ζάχαρη φασόν από Γαλλία, Γερμανία κ.α. Η ζάχαρη αυτή οδηγείται στο συσκευαστήριο του απαξιωμένου εργοστασίου της Λάρισας και από εκεί στην αγορά. Ιδιαίτερο χτύπημα για τους καλλιεργητές αποτέλεσε και η κατάργηση του ποιοτικού παρακρατήματος, με την ανεκπλήρωτη μάλιστα μέχρι σήμερα υπόσχεση αντικατάστασής του, από τις ενισχύσεις του Συστήματος Ολοκληρωμένης Διαχείρισης. Ζήτημα που δεν φαίνεται να θέτει η κυβέρνηση, ούτε στις συζητήσεις της νέας ΚΑΠ(2014-2020). Προφανώς έχοντας αποδεχθεί τα τετελεσμένα για την τευτλοκαλλειέργεια της χώρας.
Το ξεπούλημα της ΑΤΕ στην Τράπεζα Πειραιώς, σφίγγει περισσότερο τη θηλιά στο λαιμό της ΕΒΖ. Οι τρείς άγονοι μέχρι τώρα διαγωνισμοί για την ιδιωτικοποίηση της επιχείρησης, στοχεύουν στην εκμετάλλευση της μέχρι στιγμής εθνικής ποσόστωσης των 158.000 τόνων της χώρας, των υποδομών και των οικοπέδων, που λόγω και της γενικότερης απαξίωσης του παραγωγικού τοπίου από τις εγκληματικές κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και της Ν.Δ, οδηγούνται σε εκποίηση χωρίς αντίτιμο. Σ αυτήν τη λογική κινήθηκε και η πρόταση κάποιων «άγνωστων» επιχειρηματιών, μέσω του Επιμελητηρίου Σερρών.
Όμως το πιο κρίσιμο στοιχείο, που «έσπρωξε» στην απόφαση της 15/7/2014, είναι οι άτεγκτες μνημονιακές δεσμεύσεις, που έχουν να κάνουν με την κάλυψη του δημοσιονομικού κενού και την εξυπηρέτηση του εξωτερικού δημόσιου χρέους. Προτεραιότητα βασική των δανειστών κατεχόντων της χώρας. Με βάση τη λογική αυτή, το έλλειμμα της ΕΒΖ, δημιούργημα των εγκληματικών κυβερνήσεων του δικομματισμού, πρέπει να καλυφθεί πάραυτα! Χωρίς περιττές συζητήσεις περί ισοδύναμων κλπ. Με τη μετακύλισή του ουσιαστικά στις πλάτες των εργαζομένων, των αγροτών, της πληττόμενης κοινωνίας.
Το εξωφρενικό και τραγικό επιχείρημα της διοίκησης της ΕΒΖ, για το κλείσιμο των εργοστασίων της, είναι η αύξηση του κόστους παραγωγής, που εκτινάσσεται εξαιτίας του περιορισμού των καλλιεργήσιμων στρεμμάτων και της αντίστοιχης μικρής ποσότητας που παράγεται. Επικαλείται δηλαδή ως πρόβλημα, το αποτέλεσμα των διαχρονικών στοχευόμενων πολιτικών των ελληνικών κυβερνήσεων, οι οποίες υπερθεμάτιζαν και υλοποιούσαν κατευθύνσεις της ΚΟΑ Ζάχαρης!
Αντί λοιπόν να επιχειρείται η ανάπτυξη των υπαρχόντων εργοστασίων και η ενίσχυση της τευτλοκαλλιέργειας, ενόψει μάλιστα και του 2017, οπότε θα καταργηθούν οι ποσοστώσεις της ζάχαρης στην ΕΕ, η κυβέρνηση κλείνει τα εργοστάσια της ΕΒΖ, χωρίς καμιά αντίδραση. Μια κυβέρνηση μαριονέτα, που δε μπορεί να υπερασπίσει στο ελάχιστο τα συμφέροντα των παραγωγών και της χώρας στη νέα ΚΑΠ.
Πολύ δε περισσότερο τώρα που μπαίνουμε σε μια θυελλώδη περίοδο πιθανά μεγαλύτερων επιπτώσεων για τους αγρότες, τους εργαζόμενους και τους καταναλωτές, από τις αποφάσεις της προωθούμενης Διατλαντικής Συμφωνίας Εμπορίου και Επενδύσεων (ΤΤΙΠ) μεταξύ ΗΠΑ και ΕΕ.
Σε κάθε περίπτωση μια κυβέρνηση της Αριστεράς αύριο, θα ακυρώσει τα μνημόνια και τις επιταγές της τρόϊκας.
Κόντρα στις αντίξοες συνθήκες και στα ερείπια που αφήνει η πολιτική της συγκυβέρνησης σήμερα, ιδιαίτερα στο παραγωγικό τοπίο, θα επανεκκινήσει τα εργοστάσια ζάχαρης που κλείνουν, θα εξασφαλίσει τη δημόσια ιδιοκτησία και δημόσιο έλεγχο της Βιομηχανίας Ζάχαρης και θα υπερασπιστεί χωρίς ταλαντεύσεις και υποχωρήσεις τα συμφέροντα των παραγωγών, των εργαζομένων και της χώρας σ όλα τα επίπεδα. Συμπεριλαμβανομένων και της ΚΑΠ και των μέχρι σήμερα δεσμεύσεων. Με στόχο να επανασυγκροτηθεί ο παραγωγικός ιστός της χώρας, ο οποίος μπορεί και πρέπει να αποτελέσει τον καταλύτη, στην προσπάθεια εφαρμογής ενός συνολικού προοδευτικού ανορθωτικού προγράμματος. Η Ανατροπή της καταστροφικής κατάστασης που βιώνει η ελληνική κοινωνία και η ουσιαστική προοδευτική διέξοδος, δεν παίρνει αναμονή. Χρειάζεται τώρα την αφύπνιση, τηη αγωνιστική δράση των εργαζομένων, των αγροτών, των ανθρώπων που δέχονται συντριπτικό πλήγμα, και από το κλείσιμο της ΕΒΖ.