Δεν ξέρω αν είχε δίκιο γι’ αυτούς. Πάντως, στις 25 Απριλίου, επέτειο της Επανάστασης των Γαρυφάλλων, πλημμύρισε τους δρόμους της Λισαβόνας ένα εκατομμύριο κόσμος
και ένωσε τη φωνή του σε μια μυριόστομη καταδίκη του μνημονίου! Καμιά σύγκριση φυσικά με τη λυμφατική παρουσία και τα ξεψυχισμένα συνθήματα στην αντιμνημονιακή πορεία της Πρωτομαγιάς την Αθήνα.
Την ίδια μέρα οι Ισπανοί “indignados” περικύκλωναν την ισπανική Βουλή, σε μια αναλαμπή του κινήματος των Αγανακτισμένων, που αυτές τις μέρες γιορτάζει τη δεύτερη επέτειό του. Ηταν ένα αυθόρμητο λαϊκό κίνημα που ναι μεν δεν συνέπηξε μία πολιτική δομή και δεν παρουσίασε μια συνολική εναλλακτική πρόταση, αλλά που παράλληλα δεν ξέφτισε, δεν απονευρώθηκε, δεν αφαιμάχθηκε, δεν αποκόμισε «ηρωικές» στιγμές καταγγελίας, άναρθρων κραυγών, μπουκαρισμάτων στη Βουλή, κρεμάλες, καψίματα ανθρώπων, αρχαϊκό βαλκανικό μίσος.
Ηταν ένα κίνημα που μπόλιασε την ισπανική κοινωνία, κυοφόρησε νέους θεσμούς, γέννησε κινήσεις ενεργών πολιτών που παρεμβαίνουν αποφασιστικά και υπερασπιστικά για τους αδύναμους, για όσους αλέθονται στις μυλόπετρες της κρίσης. Κινήσεις που παρεμβαίνουν με κοινωνική ευαισθησία, αλλά συνάμα και κοινωνική ευθύνη, με τεκμηριωμένες αντιπροτάσεις, που καταλήγουν ακόμη και σε προτάσεις νόμων! Τέτοιο είναι το κίνημα κατά των εξώσεων, ας πούμε, (πάνω από 400.000 οικογένειες έχουν μείνει άστεγες) ή κατά της ιδιωτικοποίησης του νερού. Καμιά σχέση με τις εδώ καταγγελίες, και μόνο καταγγελίες, παντός καιρού και έντασης (και από οργανωμένα κόμματα), για ξεπουλήματα εθνικής περιουσίας, γενικώς και αορίστως, χωρίς τεκμηριωμένες αντιπροτάσεις.
Τις πταίει εδώ για την υπερβάλλουσα νηνεμία; Σε μια χώρα που το κέντρο της πρωτεύουσάς της ασφυκτιούσε και παρέλυσε με περισσότερες από 900 πορείες κάθε χρόνο, ίσως έγινε υπερκατανάλωση ριζοσπαστικού λόγου, υπερκατανάλωση συνθημάτων, υπερκατανάλωση απαίτησης «δίκαιων αιτημάτων», στα χρόνια της δανεικής ευμάρειας. Με τόση «ριζοσπαστικότητα» στους εύκολους καιρούς, τώρα θα περίμενε κανείς να φλέγεται το σύμπαν τώρα, αλλά το μόνο που βλέπει είναι απάθεια, αδιαφορία, υποτονικότητα και δυσπιστία προς όλους.
Ισως πλέον έχει διαρραγεί οριστικά η σχέση εμπιστοσύνης και ελπίδας μεταξύ των πολιτών και των πολιτικών και συνδικαλιστικών ηγεσιών που συνεχίζουν να πολιτεύονται με όρους, συνθήματα και αιτήματα της δεκαετίας του ‘80. Και η διάρρηξη αυτή ίσως συνεχίσει να διοχετεύσει δραματικά την αγανάκτηση σε αλλότριες κατευθύνσεις…