Θερμά λόγια για τον «Υπατο» της Σωτηρίας Μαραγκοζάκη από τον καταξιωμένο συγγραφέα Βασίλη Βασιλικό

Του Γιώργου Πανταζίδη

Με εξαιρετικά θερμά λόγια εκφράστηκε για τον «Ύπατο της Σμύρνης» και την Σωτηρία Μαραγκοζάκη, ο διεθνώς καταξιωμένος και βραβευμένος συγγραφέας Βασίλης Βασιλικός. 

Ο κ. Βασιλικός δημοσίευσε στο Athens Voice στις 9/12/2015 άρθρο με τίτλο «Ex orient lux ή αλλιώς «Φως εξ Ανατολών», με το οποίο παρουσίαζε το ιστορικό μυθιστόρημα της Αλεξανδρουπολίτισσας δημοσιογράφου και συγγραφέως, έναν ύμνο στο συγγραφικό της έργο.

Ο «Ύπατος» των εκδόσεων «Κέδρος» , μια συγγραφική δουλειά που συνεχίζει την σημαντική του πορεία, αντέχει στο χρόνο και στηρίζεται από ανθρώπους του πνεύματος και των γραμμάτων. Αξίζει Σ. Μαραγκοζάκη έχει τιμηθεί με εύφημη μνεία ως πρωτοεμφανιζόμενη στο χώρο της λογοτεχνίας για το μπεστ σέλερ μυθιστόρημά της «Ο Ύπατος της Σμύρνης» (εκδ. ΚΕΔΡΟΣ) από την κριτική επιτροπή του λογοτεχνικού περιοδικού «Αναγνώστης».

Το δημοσίευμα του Β. Βασιλικού

Δεν είναι το «θέμα» που καθιστά ένα βιβλίο καλό ή κακό. Είναι η ικανότητα του συγγραφέα να το αναπαραστήσει. Το ταλέντο του, με άλλα λόγια. Και το ταλέντο στην πεζογραφία συνίσταται στη χρήση της γλώσσας και στη δομή του μυθιστορήματος. (Κοινώς «μοντάζ» στην κινηματογραφική γλώσσα.)

Η γλώσσα είναι το ύφος του συγγραφέα, όπως η εικόνα είναι το ύφος του κινηματογραφιστή. Βραβεία Όσκαρ υπάρχουν και για τους δυο: και για το σκηνοθέτη και για το «μοντέρ». Στην πεζογραφία αυτοί οι δυo είναι το ίδιο πρόσωπο.

Κάνω αυτή την εισαγωγή για να πω ότι η συγγραφέας του βιβλίου «Ο ύπατος της Σμύρνης» Σωτηρία Μαραγκοζάκη (εκδ. Κέδρος, σελ. 420), «ένα συναρπαστικό μυθιστόρημα που ρίχνει φως στις αθέατες πλευρές της Ιστορίας», παίρνει και τα δυο βραβεία: και της γραφής και της δομής. Αν θεωρήσουμε τη Διδώ Σωτηρίου με το «Ματωμένα χώματα» ως γιαγιά της, τότε η Σωτηρία είναι η πιο άξια απ’ όλες εγγονή.
Οκτώ πρόσωπα, χωρίς ονοματεπώνυμο, καλύπτουν το καθένα από τη σκοπιά του, εναλλασσόμενα στη διαδρομή της αφήγησης, όλο το φάσμα της μικρασιατικής τραγωδίας (1919-1922). Το ένατο πρόσωπο είναι το μόνο που έχει όνομα: Αριστείδης Στεργιάδης, ο ύπατος της Σμύρνης.

«Ο ύπατος της Σμύρνης», που μόνο αγιογραφία δεν είναι του ύπατου αρμοστή, καλύπτει ένα μεγάλο κενό γιατί φωτίζει πολυπρισματικά την αμφιλεγόμενη προσωπικότητα του Στεργιάδη και ταυτόχρονα δίνει ένα χαστούκι μέγιστης λογοτεχνικής ποιότητας «στο συνωστισμό στην παραλία της Σμύρνης».

Λίγα λόγια για τον Βασίλη Βασιλικό

Γεννήθηκε στην Καβάλα. Από το 1953 μέχρι σήμερα έχει εκδώσει περισσότερους από 120 αυτοτελείς τόμους βιβλίων (πεζογραφία, δοκίμιο, θέατρο, ποίηση). Τα βιβλία του έχουν μεταφραστεί σε 33 γλώσσες ανά τον κόσμο, καθώς και στη γραφή Μπράιγ. Είναι ο πιο πολυμεταφρασμένος Έλληνας πεζογράφος μετά τον Νίκο Καζαντζάκη. Ανάμεσα στα χίλια βιβλία που πρότεινε πρόσφατα στους αναγνώστες της η αγγλική εφημερίδα The Guardian (“1000 novels everyone must read”, 21/1/2009) περιλαμβάνονται δύο μόνο ελληνικά: ο Βίος και πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά του Νίκου Καζαντζάκη και το Ζ του Βασίλη Βασιλικού.


Επίτιμος διδάκτορας του Τμήματος Ιταλικής Γλώσσας και Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ) αναγορεύτηκε ο διεθνώς γνωστός και βραβευμένος συγγραφέας, ποιητής και σκηνοθέτης, Βασίλης Βασιλικός. Διετέλεσε πρέσβης της Ελλάδας στην UNESCO(1996-2004).