Πέμπτη 8 Μαΐου 2025

8 Μαΐου 1945: η άνευ όρων παράδοση, το τέλος του πολέμου

«Οι κάτωθι υπογεγραμμένοι, ενεργώντας εξ ονόματος της Γερμανικής Ανώτατης Διοίκησης, συμφωνούμε με την άνευ όρων παράδοση όλων των ενόπλων δυνάμεων μας κατά ξηρά, θάλασσα και αέρα, καθώς και όλων των δυνάμεων που βρίσκονται τώρα υπό την γερμανική διοίκηση, προς την Ανώτατη Διοίκηση του Κόκκινου Στρατού και ταυτόχρονα προς την Ανώτατη Διοίκηση των συμμαχικών εκστρατευτικών δυνάμεων».
Έτσι ξεκινά το πρώτο άρθρο της παράδοσης άνευ όρων των ναζί στους συμμάχους. Έφερε τις υπογραφές του στρατάρχη Κάιτελ, του ναύαρχου Φρίντεμπουργκ και του στρατηγού της αεροπορίας Στουμπφ.
Είναι χαρακτηριστικό το απόσπασμα από τα απομνημονεύματα του Σοβιετικού Στρατάρχη Γκεόργκι Ζούκοφ:
«Πρώτος χωρίς να βιάζεται και προσπαθώντας να διατηρήσει φαινομενική ηρεμία, πέρασε το κατώφλι ο στρατάρχης Κάιτελ, δεξί χέρι του Χίτλερ. Σήκωσε το χέρι με τη στραταρχική του ράβδο, χαιρετίζοντας τους αντιπροσώπους της Ανωτάτης Διοίκησης των σοβιετικών και συμμαχικών στρατευμάτων. Μετά τον Κάιτελ μπήκε ο στρατηγός Στούμπφ. Ανάστημα λίγο κάτω του μέτριου, με μάτια γεμάτα κακία και αδυναμία. Ταυτόχρονα μπήκε ο ναύαρχος Φον Φρίντεμπουργκ που έμοιαζε πρόωρα γερασμένος.
Στους Γερμανούς προτάθηκε να καθίσουν σε ξεχωριστό τραπέζι, το οποίο τοποθετήθηκε ειδικά γι’ αυτούς κοντά στην είσοδo.
Απευθύνθηκα στη γερμανική αντιπροσωπεία:
– Έχετε στα χέρια σας την πράξη της άνευ όρων παράδοσης, την μελετήσατε και είσθε εξουσιοδοτημένοι να υπογράψετε την πράξη αυτή;
– Μάλιστα, τη μελετήσαμε και είμαστε έτοιμοι να την υπογράψουμε απάντησε με υπόκωφη φωνή ο στρατάρχης Κάιτελ δίνοντάς μας το κείμενο που είχε υπογράψει ο ναύαρχος Νταίνιτς. Το κείμενο αυτό έλεγε ότι ο Κάιτελ, ο Φον Φρίντεμπουργκ και ο Στούμπφ είναι εξουσιοδοτημένοι να υπογράψουν την πράξη της άνευ όρων παράδοσης.
Ήταν κάθε άλλο παρά ο υπερφίαλος εκείνος Κάιτελ, ο οποίος δεχόταν την παράδοση της νικημένης Γαλλίας. Τώρα φαινόταν τσακισμένος, αν και προσπαθούσε να κρατήσει κάποια πόζα.
Αφού σηκώθηκα, είπα τα εξής:
– Προτείνω στη γερμανική αντιπροσωπεία να πλησιάσει εδώ, στο τραπέζι. Εδώ θα υπογράψετε την πράξη της άνευ όρων παράδοσης της Γερμανίας.
Ο Κάιτελ σηκώθηκε γρήγορα από τη θέση του, ρίχνοντας σε μας μια εχθρική ματιά, ύστερα κατέβασε τα μάτια και, παίρνοντας αργά από το τραπέζι τη στραταρχική ράβδο του, προχώρησε με αβέβαιο βήμα προς το τραπέζι μας. Το μονόκλ του έπεσε και κρεμάστηκε στο κορδόνι. Το πρόσωπο του γέμισε με κόκκινες κηλίδες.
Μαζί του πλησίασαν στο τραπέζι ο στρατηγός Στούμπφ, ο ναύαρχος Φον Φρίντεμπουργκ και οι Γερμανοί αξιωματικοί που τους συνόδευαν. Αφού διόρθωσε το μονόκλ ο Κάιτελ κάθισε στην άκρη του τραπεζιού και με τρεμάμενο ελαφρά χέρι και χωρίς να βιάζεται υπέγραψε πέντε αντίτυπα της πράξης για την άνευ όρων παράδοση της Γερμανίας. Μετά έθεσαν τις υπογραφές τους οι Στούμπφ και Φρίντεμπουργκ. Μετά την υπογραφή της πράξης, ο Κάιτελ σηκώθηκε από το τραπέζι, φόρεσε το δεξί γάντι του και προσπάθησε πάλι να επιδείξει το στρατιωτικό του παράστημα, αλλά δεν τα κατάφερε και γύρισε ήσυχα πίσω στο τραπέζι του.
Στις 9 Μαΐου 1945 ώρα 0.43′, η υπογραφή της πράξης για την άνευ όρων παράδοση της Γερμανίας είχε τελειώσει».
Τα μεσάνυχτα στο Βερολίνο υπογράφτηκε η «Πράξη Συνθηκολόγησης». Ήταν η δεύτερη -και οριστική- πράξη Συνθηκολόγησης, μετά την πρώτη στις 7 Μαΐου στη Ρεμς. Οι Σοβιετικοί δεν ήταν παρόντες στην πρώτη υπογραφή και επέμειναν να επαναληφθεί η υπογραφή Συνθηκολόγησης. Ήταν μια διαδικαστική αναγκαιότητα.
Έτσι έληξε τη νύχτα 8 προς 9 Μαΐου 1945 ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος. Η Γερμανία είχε επί τέλους παραδοθεί άνευ όρων. Χρειάστηκαν 2194 ημέρες πολέμου, άπειρα μέτωπα σε έκταση 22 εκατομμυρίων τετραγωνικών χιλιομέτρων, πάνω από 50 εκατομμύρια νεκροί, ένας κόσμος σε ερείπια...
Σήμερα μια αναζωογονημένη ακροδεξιά αμφισβητεί την ιστορική κληρονομιά του αντιφασιστικού αγώνα και υπονομεύει την παρακαταθήκη της μνήμης.
Θυμόμαστε και θυμίζουμε: Ποτέ ξανά!

Σημείο για τη μελέτη και την αντιμετώπιση της ακροδεξιάς