Δευτέρα 30 Απριλίου 2012

Ευρώπη: Οι Κίνδυνοι της Άνοιξης


του Gavin Hewitt

“Ο Μάιος καταφθάνει, και μαζί του πιθανώς να φέρνει την Ευρωπαϊκή Άνοιξη. Για την ευρωζώνη, ωστόσο, υπόσχεται ένα μήνα γεμάτο αναταραχές”, σημειώνει ο Gavin Hewitt, ειδικός συντάκτης του BBC για θέματα που αφορούν την Ευρώπη. Σε ανάλυσή του στο βρετανικό δίκτυο, ο Hewitt τονίζει την κρισιμότητα των προσεχών εκλογικών αναμετρήσεων για τις ευρωπαϊκές ισορροπίες, υπογραμμίζοντας την πιθανότητα το καζάνι μέσα στο οποίο “βράζουν” οι λαοί της ευρωζώνης να εκραγεί.

 “Η μάχη για το Παλάτι των Ηλυσίων στη Γαλλία πρόκειται για την αυλαία της μάχης για την Ευρώπη.
Ο Φρανσουά Ολάντ -σοσιαλιστής υποψήφιος και φαβορί για τις γαλλικές εκλογές- έχει αυτοανακηρυχθεί με ιδιαίτερα έξυπνο και συνετό τρόπο σε επικεφαλής του κινήματος κατά της λιτότητας, πετώντας έτσι το γάντι στην Άγκελα Μέρκελ και τη γερμανική ηγεσία.
Υπόσχεται να επαναδιαπραγματευτεί το σύμφωνο δημοσιονομικής σταθερότητας, το οποίο αποτελεί από το ξεκίνημα της κρίσης, το σημαντικότερο νομοθετικό χαρτί για τη Γερμανίδα καγκελάριο. Με δηλώσεις της την περασμένη εβδομάδα, η κ. Μέρκελ σημείωσε λιτά πως “δεν γίνεται να επαναδιαπραγματευτεί”, με το Φρανσουά Ολάντ να απαντά αιχμηρά ότι “δεν μπορεί η Γερμανία να αποφασίζει για το σύνολο της Ευρώπης”.
Σε περίπτωση νίκης του, ο κ. Ολάντ θα πει στο Βερολίνο: “Ο τρόπος σας δε λειτουργεί και ο γαλλικός λαός πήρε μιαν απόφαση”. Σκοπεύει να αναζωπυρώσει την έμφαση στην ανάπτυξη, με το κλίμα στην πρώτη συνάντηση μεταξύ των δύο ηγετών να αναμένεται τουλάχιστον τεταμένο.  Η Ισπανία θα συγκεντρώσει τα γαλλο-γερμανικά βλέμματα. Σύμφωνα με Ισπανό υπουργό, η χώρα βρίσκεται “εν μέσω μιας κρίσης τεραστίων διαστάσεων”. Ένας δεύτερος υπουργός συνέκρινε τη χώρα με τον Τιτανικό, προειδοποιώντας τους Γερμανούς: “Εάν υπάρξει ένα ναυάγιο εδώ, θα πνιγούν μέχρι και οι επιβάτες της πρώτης τάξεως”.

Η εξέγερση βράζει

Οι αγορές δεν πιστεύουν πως η Ισπανία θα καταφέρει να μειώσει το έλλειμμά της στο 5,3%. Οι ισπανικές τράπεζες εξακολουθούν να έχουν στην κατοχή τους δισεκατομμύρια στη μορφή “bad loans” από την κατάρρευση της στεγαστικής φούσκας – 367.000 θέσεις εργασίας έχουν ήδη χαθεί στους τρεις πρώτους μήνες του 2012.
 Η αντίσταση απέναντι στη λιτότητα έχει αυξηθεί σημαντικά. Το περασμένο σαββατοκύριακο, πραγματοποιήθηκαν μαζικές διαδηλώσεις ενάντια στις περικοπές που αφορούν την Υγεία και την Εκπαίδευση, ενώ την ερχόμενη Πέμπτη αναμένεται μια αναζωπύρωση του κινήματος των “Indignados” έξω από τα γραφεία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας στη Βαρκελώνη.
 Μία μεγάλη οικονομία –διπλάσια από τις τρεις που έχουν ήδη διασωθεί- οδεύει ολοταχώς προς κάποιο πακέτο διάσωσης. Τουλάχιστον οι Ισπανικές τράπεζες θα χρειαστούν βοήθεια. Την ερχόμενη Κυριακή, οι Έλληνες πάνε στις κάλπες. Έχουν ακόμα να επιβάλλουν ορισμένα μέτρα λιτότητας τα οποία ορίζονται από τη συμφωνία για το δεύτερο πακέτο διάσωσης που συμφωνήθηκε τον περασμένο μήνα. Πιθανότατα, η πλειοψηφία των νεοεκλεγέντων βουλευτών θα αντιτίθεται σε περαιτέρω περικοπές και η Ελλάδα θα ξαναπέσει στη δίνη της κρίσης.
 Στα τέλη Μαΐου, οι Ιρλανδοί θα εκφράσουν την άποψή τους για το σύμφωνο, μέσω ενός δημοψηφίσματος. Οι Ιταλοί θα έχουν επίσης τοπικές εκλογές. Οι λαοί της Ευρώπης θα έχουν τη δυνατότητα να πουν τη γνώμη τους για τη λιτότητα. Την περασμένη εβδομάδα, δύο ευρωπαϊκές κυβερνήσεις –της Ολλανδίας και της Ρουμανίας- κατέρρευσαν υπό αυτό το βάρος.
Αυτό που αποκαλύπτεται είναι μία σημαντικότατη παράλειψη του συμφώνου σταθερότητας της κ. Μέρκελ. Είναι αντιδημοκρατικό. Δένει τα χέρια μελλοντικών κυβερνήσεων, και φυσικά αυτή ήταν η πρόθεσή του, αλλά δεν μπορεί να σταματήσει του ψηφοφόρους που αντιμάχονται τις περαιτέρω περικοπές.
 Στην ευρωζώνη, τα ελλείμματα μειώνονται, αλλά το χρέος σε πολλές περιπτώσεις συνεχίζει να μεγαλώνει. Η ανάπτυξη είναι σχεδόν ανύπαρκτη. Η ύφεση έχει επιστρέψει σε χώρες όπως η Ισπανία και η Ιταλία. Το χάσμα μεταξύ της γερμανικής οικονομίας και των οικονομιών του Νότου διευρύνεται σταθερά.
Στα παρασκήνια των Βρυξελλών υπάρχουν φόβοι ότι μία εξέγερση ενάντια στις περαιτέρω περικοπές, πλησιάζει. Οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι, οι οποίοι έχουν αναχθεί σε όργανα επιβολής της λιτότητας, ανησυχούν πως θα βρεθούν στο μάτι του κυκλώνα. Την περασμένη εβδομάδα, πάνω από 30% των Γάλλων ψηφοφόρων υποστήριξαν κόμματα εχθρικά προς τις Βρυξέλλες.
Το μήνυμα αυτό απορρίφθηκε ως “λαϊκισμός”, μια μάλλον συνήθης αντίδραση σε κάθε κριτική, αλλά αυτό δεν αναιρεί πως πρόκειται για ψήφους πραγματικών ανθρώπων. Ο οικονομολόγος Νουριέλ Ρουμπινί περιέγραψε την κρίση στην ευρωζώνη ως έναν “εκτροχιασμό τρένου σε slow-motion”.
Όπως μπαίνουμε στο Μάιο, υπάρχουν σημάδια πως μια εξέγερση ενάντια στη λιτότητα επιταχύνεται. Εάν ξεσπάσει, θα αποτελέσει μια νέα και παντελώς απρόβλεπτη φάση της ευρωπαϊκής κρίσης".