«Το πρόσωπο» της νέας γενιάς αστέγων, δηλαδή των ανθρώπων που έως πρότινος
είχαν ένα καλό-επαρκές βιοτικό επίπεδο και τώρα είναι χωρίς στέγη, αποκαλύπτει
έρευνα που διενεργήθηκε από τη Μη Κυβερνητική Οργάνωση στήριξης των αστέγων και
αντιμετώπισης του κοινωνικού αποκλεισμού «ΚΛΙΜΑΚΑ», από τον Σεπτέμβριο του 2011
έως τον Φεβρουάριο του 2012, στην περιοχή της Αθήνας.
Σε ποσοστό περίπου 80% είναι άτομα παραγωγικών ηλικιών, ενώ
παρατηρείται ότι έχουν καλύτερο μορφωτικό επίπεδο σε σχέση με παλαιότερες
μελέτες.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας με τίτλο «Η έλλειψη στέγης στην
Ελλάδα του 2012», που παρουσιάστηκαν σε συνέντευξη Τύπου από τους υπευθύνους της
«ΚΛΙΜΑΚΑ», σε δείγμα 214 αστέγων, που ρωτήθηκαν, 64,8% είναι άστεγοι για
λιγότερο από δύο χρόνια, δηλαδή από τα τέλη του 2010, περίοδο που ταυτίζεται με
την έναρξη της κρίσης.
Σε ποσοστό 89,7% είναι Έλληνες και 10,3% αλλοδαποί. Σε
ποσοστό 82,2% είναι άνδρες, 60,7% ανήκουν στις ηλικίες μεταξύ 41 -55, ενώ
26,40% είναι μεταξύ 26-40. Ένας στους πέντε έχει ανώτερο ή ανώτατο μορφωτικό
επίπεδο και 40% έχουν τελειώσει το Λύκειο.
Σε ό,τι αφορά την εργασία τους, 24,8% εργάζονταν σε τεχνικά
επαγγέλματα ή / και στον κατασκευαστικό τομέα, κλάδους, που επλήγησαν από την
οικονομική κρίση, 22% ήταν ιδιωτικοί υπάλληλοι, 18% ελεύθεροι επαγγελματίες και
16% εργάζονταν στον τουριστικό τομέα. Ποσοστό 30,2% έχουν περάσει τουλάχιστον
μία νύχτα στη φυλακή, εκ των οποίων 58,1% για οικονομικούς λόγους.
Σχετικά με την οικογενειακή τους κατάσταση, 33% είναι
διαζευγμένοι και 47,2% έχουν παιδιά. Το 63,5% των οικογενειών τους είναι
ενήμερες για την κατάστασή τους, αλλά 67,5% των οικογενειών είναι εχθρικές ή
αδιάφορες. Σε ποσοστό 45,2% δηλώνουν ότι δεν έχουν κανέναν φίλο, ενώ 34,3% πως
έχουν ερωτικές σχέσεις και σεξουαλική ζωή. Ποσοστό 18,1% έχουν αποπειραθεί να
αυτοκτονήσουν τουλάχιστον μία φορά. Συχνή χρήση αλκοόλ δηλώνουν ότι κάνουν σε
ποσοστό 38,1%, ενώ 20,4% έχουν οικογενειακό ιστορικό ψυχικής νόσου.
Για περισσότερους από τους μισούς (52,4%) η εξασφάλιση
τροφής δεν αποτελεί ένα καθημερινό πρόβλημα, ενώ αντίστοιχα δεν αποτελεί
πρόβλημα για το 47,1% η ένδυση. Για 41% όμως, είναι πρόβλημα η εύρεση χώρου για
να κάνουν μπάνιο. Οι μισοί ζουν με 0 έως 20 ευρώ το μήνα. Ως σημαντικότερες
ανάγκες τους κατατάσσουν τη στέγαση (85,6%), την ιατρική περίθαλψη (83,1%), την
εργασία (76,5%) και τη φροντίδα υγιεινής (75%).
Ποσοστό 58,1% δεν έχουν κανενός είδους ιατρική ασφάλιση,
γεγονός που σύμφωνα με την ΚΛΙΜΑΚΑ είναι το σημαντικότερο πρόβλημα μετά τη
στέγαση. «Σημαίνει όχι πρόσβαση στο σύστημα Υγείας, ενώ αρκετοί άστεγοι
αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα υγείας και δεν μπορούν ούτε φάρμακα να πάρουν,
ούτε εξετάσεις να κάνουν.
Είναι τεράστιο ζήτημα. Καθημερινά ζούμε με την αγωνία πώς θα
τους φροντίσουμε» δηλώνει η Άντα Αλαμάνου της «ΚΛΙΜΑΚΑ». Ιδιαίτερη δυσκολία,
επίσης, έχει ο χειρισμός των ψυχικά ασθενών και, όπως αναφέρει η Όλγα
Θεοδωρικάκου, «η κατάσταση έχει επιστρέψει μία εικοσαετία πίσω. Τους ψυχικά
ασθενείς δεν τους κρατούν τα ψυχιατρεία, όταν υπάρχει κάποια βελτίωση, αλλά
επειδή δεν υπάρχει στήριξη από τις υπόλοιπες δομές, λόγω κρίσης, καταλήγουν
άρρωστοι στους δρόμους».
Οι περισσότεροι από τους μισούς κινούνται στο ιστορικό
κέντρο της Αθήνας, ενώ πολλοί είναι και στον Πειραιά. Οι μισοί δεν αισθάνονται
καθόλου ασφαλείς. Κατά την εκτός στέγη διαβίωση, το 1/3 εξ αυτών έχουν
κακοποιηθεί σωματικά τουλάχιστον μία φορά, 21,05% των γυναικών έχουν
κακοποιηθεί σεξουαλικά και 44,1% έχουν πέσει θύματα ληστείας. Σε ποσοστό 29,8%
θεωρούν ότι βρίσκονται εκτός στέγης, λόγω οικονομικών προβλημάτων, ενώ 17,3%
λόγω ανεργίας. Ακολουθούν -με το ίδιο ποσοστό- εκείνοι που δηλώνουν «ανεπαρκή
οικογενειακή στήριξη».
Παρά τα μεγάλα προβλήματα που αντιμετωπίζουν, σε ποσοστό
79,8% πιστεύουν ότι μπορούν να αλλάξουν την κατάστασή τους, ενώ σε ερώτηση
σχετικά με το τι πιστεύουν ότι πρέπει να γίνει για να μη βρίσκονται οι άνθρωποι
εκτός στέγης, σε ποσοστό 71,7% απαντούν ότι θα πρέπει να υπάρξει κρατική
πρόληψη.
Σε σχέση με τον αριθμό των αστέγων, που ζουν σήμερα στην
Ελλάδα, σύμφωνα με την ΚΛΙΜΑΚΑ, δεν υπάρχει καμία επίσημη καταγραφή. Οι
εκτιμήσεις κάνουν λόγο για περίπου 20.000 ανθρώπους, οι μισοί εκ των οποίων
στην Αθήνα, που διαβιούν στον δρόμο ή σε ακατάλληλες συνθήκες στέγασης, ενώ
πολλοί περισσότεροι είναι εκείνοι που βρίσκονται σε κίνδυνο έλλειψης στέγης.
Λόγω της οικονομικής κρίσης και της ανεργίας, το τελευταίο διάστημα
διαπιστώνεται ότι υπάρχει σαφής αυξητική τάση, περίπου στο 25%.
Η έρευνα παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στην Ευρωπαϊκή
Ομοσπονδία Εθνικών Οργανισμών καταγραφής αστέγων (FEANTSA), της οποίας είναι
μέλος η ΚΛΙΜΑΚΑ, ενώ όπως δήλωσε ο πρόεδρος της ΜΚΟ, επιστημονικός υπεύθυνος,
ψυχίατρος Κυριάκος Κατσαδώρος, πρόκειται για μια επιστημονική δουλειά, τα
στοιχεία της οποίας μπορούν να χρησιμοποιηθούν από την πολιτεία για πολιτικές
πρόληψης.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ, ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ